Hoe intelligent is mijn kind?

Het is logisch dat ouders graag willen weten hoe intelligent hun kind is. Maar wat is ‘intelligentie’ precies? En waarom is er niet één type intelligentie, maar zijn er wel negen?

Intelligentie is de som van verschillende vaardigheden

De meeste mensen verbinden intelligentie met een specifiek getal: de intelligentiequotiënt (IQ). Deze werd aan het begin van de 20e eeuw ontwikkeld door de Franse psycholoog Alfred Binet. Hij zocht naar een manier om de verhouding tussen de geestelijke ontwikkeling van een kind (intelligentieleeftijd) en zijn werkelijke leeftijd weer te geven. Tegenwoordig wordt het IQ in een verder ontwikkelde vorm door IQ-tests bepaald. Mensen met een IQ tussen de 116 en 130 worden bijvoorbeeld als bovengemiddeld intelligent beschouwd. Daarboven is er sprake van hoogbegaafdheid.

De Amerikaanse pedagoog Howard Gardner vindt het gevaarlijk om het ‘kunnen’ van een mens te meten aan de hand van slechts één quotiënt. Hij gelooft niet in één vorm van intelligentie die universeel toepasbaar is op elk aspect van het leven. Voor hem is intelligentie de som van verschillende cognitieve vaardigheden, talenten en geestelijke vermogens die in zijn theorie van de meervoudige intelligentie worden toegelicht.

Gardner meent dat alle mensen vanaf hun geboorte over een hele waaier van begaafdheden beschikken die elk anders zijn ontwikkeld. Hij heeft deze ingedeeld in negen verschillende categorieën die ook bij kinderen goed herkenbaar zijn en gestimuleerd kunnen worden.

1. Verbale intelligentie

Hierbij gaat het om de bijzondere gevoeligheid voor taal. Mensen bij wie deze intelligentie aanwezig is, beschikken over de vaardigheid om taal effectief te gebruiken, zich uit te drukken en andere mensen te begrijpen. Een goed geheugen is normaal gesproken een indicatie voor een goede taalbeheersing. Succesvolle advocaten, sprekers, schrijvers en dichters beschikken meestal over een zeer goede taalcompetentie. Met bonte plaatjesboeken kan de taalvaardigheid van baby’s en kleine kinderen al worden bevorderd.

2. Muzikale intelligentie

Muzikale intelligentie is aanwezig als een mens een bijzonder gevoel voor harmonie, klank, intonatie en ritme heeft. Het bevorderen van de muzikale bekwaamheden van een kind kan ook van invloed zijn op de andere intelligentietypes, waardoor het gemakkelijker kan leren op school. Ouders die hun baby liedjes voorzingen of met speelgoed laten spelen dat geluidjes maakt, kunnen op deze manier de muzikale intelligentie bevorderen. Wie weet, wordt het later een populaire muzikant of groot componist.

3. Logisch-mathematische intelligentie

Bij dit type intelligentie gaat het om de vaardigheid om logische verbanden te herkennen en deze competentie systematisch toe te passen om problemen op te lossen. Kinderen die hierin bekwaam zijn, kunnen goed getallen onthouden en met statistieken werken. Logisch-mathematische intelligentie wordt ook wel als de ‘ware’ intelligentie beschouwd. Op school komt ze bijzonder van pas en vooral voor toekomstige wiskundigen, programmeurs en natuurwetenschappers is ze van essentieel belang. Vanaf 4 jaar kunnen kinderen al spelenderwijs leren om hoeveelheden en getallen op de juiste manier met elkaar te verbinden, bijvoorbeeld met het legspel Numero van Selecta.

4. Ruimtelijke intelligentie

Ruimtelijke intelligentie is de bekwaamheid dingen visueel waar te nemen en het vermogen om hiervan in het hoofd een voorstelling te maken. Dit type intelligentie is vooral belangrijk voor beeldhouwers, chirurgen, schakers, ingenieurs, grafisch vormgevers en architecten.

De ruimtelijke intelligentie ontwikkelt zich steeds beter naarmate de levenservaring toeneemt. Ze kan al vroeg spelenderwijs worden bevorderd met puzzels of spelletjes met meerdimensionale elementen, zoals het motoriekspeelgoed van Selecta.

5. Lichamelijk-kinesthetische intelligentie

Dit type intelligentie is aanwezig als iemand zijn lichaam of afzonderlijke lichaamsdelen kan gebruiken voor activiteiten of voor het oplossen van problemen. Mensen met deze bekwaamheid leren snel lichamelijke vaardigheden. Denk bijvoorbeeld aan sporters, dansers, acteurs, maar ook ambachtslieden of chirurgen. Elk kind wordt geboren met de behoefte om zich te bewegen. Het is goed om deze behoefte spelenderwijs te stimuleren, bijvoorbeeld met vrolijk gekleurd trekspeelgoed van hout.

6. Intrapersoonlijke intelligentie

Door deze vorm van intelligentie is een mens in staat om zijn eigen gevoelens, zijn sterke kanten, maar ook de eigen grenzen waar te nemen en te analyseren. Bij schrijvers, acteurs en kunstenaars is de intrapersoonlijke intelligentie vaak sterk ontwikkeld.

7. Interpersoonlijke intelligentie

Interpersoonlijke intelligentie is aanwezig als iemand geïnteresseerd is in de interesses, bedoelingen, beweegredenen en gevoelens van anderen. Mensen die op dit vlak hoog scoren, zijn vaak hele goede bemiddelaars of leraren. Ze communiceren heel gemakkelijk met anderen in groepen of op het werk en kunnen goed met anderen samenwerken. Dit type intelligentie wordt ook wel sociale intelligentie genoemd.

8. Natuurlijke intelligentie

Hierbij gaat het om de bekwaamheid om natuurlijke elementen te onderscheiden en in categorieën in te delen. Deze gaat gepaard met een sterke behoefte aan orde. Kinderen met deze vaardigheid zijn graag buiten in de natuur en maken systematische indelingen van natuurlijke elementen. Natuurwetenschappers, milieudeskundigen, dierenartsen en koks zijn sterk aangewezen op hun natuurlijke intelligentie.

9. Existentiële intelligentie

Existentiële intelligentie is aanwezig als iemand over het menselijk bestaan nadenkt en dit begrijpt. Denk hierbij aan vragen als: ”Wat is de zin van het leven?” Vooral pubers houden zich intensief met dit soort dingen bezig.

Dit vindt u wellicht ook interessant: